Informacje dla Lokatora

Podzielnik kosztów ogrzewania jest urządzeniem rejestrującym w sposób ciągły temperaturę powierzchni grzejnika oraz otoczenia. Naliczanie jednostek odbywa się, gdy:

• występują różnice pomiędzy temperaturą grzejnika i pomieszczenia
• szybkość zmian temperatur jest charakterystyczne dla zasilonego grzejnika emitującego ciepło w sezonie grzewczym.

Podzielnik nie nalicza jednostek zużycia w okresie letnim. Zewnętrzne źródła ciepła również nie mają wpływu na prawidłowe rejestrowanie jednostek.

Podzielniki kosztów ogrzewania nie mierzą jednostek fizycznych zużycia ciepła ( GJ, kWh), zatem nie wymagają legalizacji.

Podzielniki kosztów ogrzewania (niezależnie od rodzaju konstrukcji i typu) nie są przyrządami pomiarowymi w rozumieniu ustawy z dnia 11 maja 2001 r. − Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1069, z 2015 r. poz. 978 oraz z 2016 r. poz. 542). Zgodnie z przepisami art. 4 pkt 5 tej ustawy przyrząd pomiarowy jest to urządzenie, układ pomiarowy lub jego elementy, przeznaczone do wykonania pomiarów samodzielnie lub w połączeniu z jednym lub wieloma urządzeniami dodatkowymi. Podzielniki kosztów ogrzewania nie są przyrządami pomiarowymi, gdyż nie mierzą żadnej wielkości fizycznej (także ciepła) – najczęściej przyrost ich wskazań (wyrażonych w działkach niemianowanych) zależy od temperatury powierzchni grzejnika w miejscu instalacji podzielnika i czasu oddawania ciepła przez grzejnik. W związku z tym podzielniki kosztów ogrzewania nie podlegają prawnej kontroli metrologicznej (zatwierdzeniu typu i legalizacji), a więc także obowiązkowi uzyskania dowodów tej kontroli. (źródło: Główny Urząd Miar).

Miejsce montażu środka podzielnika (wg. Normy PN-EN 834) przypada na 75% wysokości grzejnika, mierzone od dołu. Miejsce mon­tażu jest z pewnym przybliżeniem reprezentatywne dla średniej temperatury grzejnika i zapewnia powtarzal­ność pomiaru na wszystkich grzejnikach w opomiaro­wanym budynku. Na długości grzejnika punkt montażu znajduje się na środku grzejnika, pod warunkiem pa­rzystej liczby członów. Przy nieparzystej liczbie członów znajduje się najbliżej środkowego członu, w kierunku zaworu termostatycznego. Miejsce montażu podziel­nika na długości nie ma tak istotnego znaczenia jak na wysokości. Wynika to z faktu, że temperatura grzejnika wyposażonego w zawór termostatyczny zależy prak­tycznie tylko od jego wysokości. Drodzy Lokatorzy, rozumiemy Państwa zaniepokojenie. Przecież w tym wysokim punkcie montażu podzielnika jest wyższa temperatura. Mogłoby się wydawać, że korzystniejsze byłoby zamontowanie podzielnika niżej, gdzie grzejnik jest chłodniejszy. Jednak tak nie jest! Przecież o Pań­stwa indywidualnych kosztach decyduje odczyt licznika ciepła w węźle cieplnym (w oparciu, o który wyznacza się koszty ogrzewania budynku) oraz sumaryczna ilość odczytanych jednostek na podzielnikach w całym budynku. Jeżeli tych jednostek jest więcej (przecież u wszystkich lokatorów podzielniki montowane są według takich samych reguł montażowych ), to koszt jednej jednostki jest mniejszy. Mniejszy koszt jednej jednostki kompensuje większą ilość jednostek, ale przy okazji mniejszy koszt jed­nostki zapewnia większą dokładność podziału kosztów ogrzewania (większa rozdzielczość podziału kosztów).

Podstawowe informacje na wyświetlaczu pojawiają się w trybie sekwencji danych wyświetlanych przez 8 sekund każda.

• Numer urządzenia

Gwarantuje jednoznaczne przyporządkowanie po­dzielnika TELMETRIC do danego grzejnika oraz identyfikuje podzielnik w urządzeniu odczytowym

• Jednostki zużycia zarejestro­wane na koniec ostatniego okresu rozliczeniowego

Dla pierwszego okresu rozliczeniowego (nowe po­dzielniki) pokazywana będzie liczba 0. Po zakończeniu pierwszego okresu rozliczeniowego liczba 0 zmieni się na liczbę jednostek zarejestrowanych w pierwszym okresie rozliczeniowym. Liczba ta będzie uwzględniona w pierwszym rozliczeniu. Po zakończeniu drugiego i każdego następnego okresu rozliczeniowego w polu oznaczonym →I pojawi się zapamiętana ilość jednostek zużycia dla ostatniego okresu rozliczenio­wego. Zawartość tego pola nie ulegnie zmianie do zakończenia bieżącego okresu rozliczeniowego.

• Liczba kontrolna

Służy do kontroli poprawności odczytu. Liczba ta jest obliczana raz na rok, po zakończeniu okresu roz­liczeniowego, przez mikroprocesor w podzielniku TELMETRIC. Liczba kontrolna, tak samo jak po­zostałe wskazania podzielników, odczytywana jest również z urządzenia odczytowego zamontowanego poza mieszkaniem.

• Wskazania bieżące jednostek zużycia

Nowy podzielnik kosztów ogrzewania TELMETRIC po zakończonym montażu pokazuje w polu oznaczonym I→ 0 jednostek zużycia. W zależności od temperatury grzejnika i czasu rejestracji zawartość tego pola będzie się zmieniać, gdyż rejestrowane będą kolejne jednostki zużycia informujące o emisji ciepła przez grzejnik. Ostatniego dnia okresu rozliczeniowego wskazanie bieżące zostaje zapamiętane (odtąd występować będzie z symbolem →I ), licznik bieżący zostaje wyzerowa­ny i proces liczenia jednostek zużycia dla bieżącego (nowego) okresu rozliczeniowego rozpoczyna się od początku. Procedura ta powtarza się automatycznie każdego roku.

Sygnalizacja uszkodzenia podzielnika

Elektroniczne układy pomiarowe podzielnika kosztów ogrzewania TELMETRIC wykonują nieustan­ną samokontrolę. Jeżeli na skutek uszkodzeń me­chanicznych spowodowanych np. próbami ingerencji z zewnątrz, zostaje przekroczona dopuszczalna tole­rancja układów pomiarowych, to wówczas podzielnik samoczynnie przełącza się na tryb pracy awaryjnej, w trakcie której w sposób trwały wyświetlany jest jedynie numer podzielnika.

Podzielnik kosztów ogrzewania łączy się z elementem grzejnym tylną ścianką, wykonaną z odpowiednio dobranego stopu metalu, charakteryzującego się dobrym przewodnictwem cieplnym. Dzięki temu skutecznie odbiera informacje o sposobie użytkowania grzejnika. W związku z tym, że podzielnik nie „rozpoznaje” wielkości grzejnika, na którym jest zamocowany, istnieje potrzeba wyznaczenia odpowiedniego współczynnika oceny. W naszym systemie rozliczeniowym każdy grzejnik, na którym odbywa się montaż podzielnika jest ewidencjonowany i charakteryzowany w oparciu o katalog grzejników. Typ i wielkość odpowiadają za moc elementu grzejnego. Po dokonaniu inwentaryzacji elementów grzejnych w oparciu o rozpoznane parametry techniczne (m.in. moc grzewcza, wielkość, konstrukcja), do każdego podzielnika dobierany jest odpowiedni współczynnik oceny.

Norma EN 834 w punkcie 4.18 precyzuje dokładnie sposób dobierania współczynnika oceny, o którym decydują następujące parametry:

• nominalna moc cieplna grzejnika (współczynnik oceny Kq)
• sprzężenie cieplne czujników (współczynnik oceny Kc).

Współczynnik Kc uwzględnia zróżnicowane cieplne sprzężenie między czujnikami temperatury a rejestrowanymi temperaturami przy różnych typach powierzchni grzejnych.

Całkowity współczynnik oceny K jest iloczynem poszczególnych współczynników oceny.

Każda z firm rozliczeniowych wykonuje na własny koszt badania laboratoryjne współpracy podzielnika z danym grzejnikiem. W uproszczeniu polegają one na zbadaniu w komorze termicznej zależności ilości ciepła oddanego przez grzejnik z wykazaną w tym czasie przez podzielnik ilością jednostek. Wyniki badań są umieszczane w systemie komputerowym. Podczas montażu podzielników lub podczas przemontowania urządzeń w związku ze zmianą grzejników sporządzana jest inwentaryzacja aktualnego stanu elementów grzejnych w lokalu.

Lokale na parterze, ostatnim piętrze czy usytuowane w pionie narożnym z reguły charakteryzują się wyższym zapotrzebowaniem na ciepło. Już na etapie projektowania budynku uwzględnia się ten fakt poprzez zróżnicowanie wielkości grzejników w poszczególnych mieszkaniach. Aby wyeliminować w rozliczeniu indywidualnych kosztów ogrzewania wpływ lokalizacji lokalu stosuje się odpowiednie współczynniki wyrównawcze. W praktyce pierwotnie stosowano zestaw współczynników tabelarycznych, uproszczonych. W zależności od daty powstania budynku do wyboru były wartości współczynników: 0,7; 0,8; 0,9 i 1,0 , które przyporządkowywano poszczególnym mieszkaniom w zależności od ich usytuowania (w przypadku zastosowania współczynnika równego 0,7 do końcowego rozliczania uwzględnia się tylko 70% wartości odczytanej z podzielnika). Obecnie coraz powszechniej stosuje się obliczenia współczynników wyrównawczych na podstawie zapotrzebowania na moc cieplną poszczególnych lokali, z wykorzystaniem obliczeń cieplnych, uwzględniających dla każdego lokalu strukturę przegród zewnętrznych (ścian, stropów, okien, drzwi itp.) indywidualnie dla każdego budynku.

Zawory termostatyczne zastępują użytkownika w zadaniu regulacji dopływu ciepła z grzejników. Są wyposażone w głowice termostatyczne, które kontrolują temperaturę pomieszczenia i w zależności od niej otwierają lub zamykają dopływ gorącej wody do grzejnika. Na pokrętle głowicy zaworu oznaczone są numery nastaw (zazwyczaj od 1 do 5). Każdej nastawie odpowiada określona temperatura pomieszczenia, wg której zawór będzie regulował dopływ ciepła do grzejnika. Jeżeli temperatura pomieszczenia spadnie poniżej nastawionej temperatury, zawór zostanie otwarty i grzejnik będzie emitował ciepło. Jeżeli nastawiona temperatura pomieszczenia zostanie osiągnięta, zawór zamknie dopływ ciepła do grzejnika.

Temperaturę w pomieszczeniu należy ustalić w zależności od swoich potrzeb, korzystając z zaworów termostatycznych. Optymalna temperatura w mieszkaniu powinna mieścić się w przedziale od 18°C do 22°C. Obniżenie temperatury o 1°C zmniejsza o kilka procent zużycie energii potrzebnej do ogrzania naszego mieszkania.

Temperatura pomieszczenia jest utrzymywana bez względu na pogodę – w zależności od niej grzejnik będzie pracował z różną częstotliwością (rzadziej lub częściej będzie włączany). Rola lokatora ogranicza się do wyboru nastawy zaworu, zapewniającej ogrzewanie zgodne z jego potrzebami.

Temperatury realizowane przy poszczególnych nastawach można określić korzystając z pokojowego termometru. Po wyborze ustawienia zaworu termostatycznego, zgodnie z osobistym poczuciem komfortu cieplnego, rola użytkownika się kończy. Korekta ustawień jest konieczna tylko wtedy, jeśli chcemy zmienić temperaturę wewnętrzną (np. preferujemy niższą temperaturę nocą, wyjeżdżamy na dłużej itp.).

Często niestety zapomina się, że celem ogrzewania jest ustalenie oczekiwanej temperatury pomieszczeń, a jeśli jest ona satysfakcjonująca dostawa ciepła nie jest konieczna. Zimny grzejnik często budzi niepokój, a więc zawory termostatyczne ustawia się w ten sposób, aby grzejnik pracował, pomimo, że nie wymagają tego warunki cieplne w pomieszczeniu. Oczywiście zwiększa to zużycie ciepła.

Należy również regularnie sprawdzać, czy głowica jest należycie przymocowana nakrętką do zaworu. Poluzowanie tej nakrętki będzie powodować  niepożądane otwarcie zaworu.